CELLULIT - z czym to się je

Cellulit opisywany jest jako włókniejące zwyrodnienie tkanki podskórnej, w którym nie występuje stan zapalny. Problem ten dotyka około 85% kobiet powyżej 20 roku życia i chociaż do tej pory myśleliśmy, że z powodu budowy anatomicznej, mężczyźni mogą się czuć bezpieczni, to okazuje się, że wraz ze wzrostem skali problemu zaczyna to i ich dotykać. U kobiet najczęściej pojawia się w okolicy bioder, pośladków, brzucha oraz ramion, a u mężczyzn – na brzuchu i karku, czyli tam, gdzie tkanka tłuszczowa gromadzi się w większej ilości.  Głównym objawem cellulitu jest wygląd tkanki przypominającej „materac” (zmieniające swoje rozmieszczenie zagłębienia i wyniosłości na powierzchni skóry) oraz objaw skórki pomarańczowej, czyli rozszerzenie porów i obrzmienie naskórka.

Wyróżniono dwa podstawowe rodzaje cellulitu.

1. Twardy, inaczej wodny – czasem trudno jest odróżnić tą postać cellulitu od mocno rozbudowanej tkanki mięśniowej, ponieważ tkanka jest zbita i ściśle przylega do mięśni, nie zmienia się wraz ze zmianą pozycji ciała. Palpacyjnie wyraźnie można odczuć, że warstwy powierzchniowe mocno przylegają do głębszych. Skóra w miejscach zajętych cellulitem jest sucha, czasem szorstka z powodu złego jej odżywienia, mogą również wystąpić rozstępy. Spotykany jest u kobiet, które nie miały wahań w masie ciała i tkanki nie straciły swej elastyczności. Częsty u tancerek, sportsmenek lub u nastolatek.
2. Miękki, inaczej tłuszczowy - wyraźnie luźny, nie przylega ściśle do mięśni, może zajmować duże powierzchnie i sprawia wrażenie jakby tkanka ta znajdowała się pomiędzy skórą i mięśniami. Dobrze widoczny, ma fałdy i obrzmienia przypominające pikowaną kołdrę. Zmiany ukształtowania powierzchni skóry zmieniają się wraz ze zmianą pozycji ciała. Może pojawić się u kobiet uprzednio aktywnych fizycznie, ale najczęściej występuje u tych mało aktywnych, gdyż wiąże się ze słabym napięciem i wiotkością mięśni. Może pojawić się także u kobiet, które szybko i dużo straciły na wadze. Dotyczy też osób z genetycznie uwarunkowaną wiotką skórą i słabymi mięśniami, stosujących leki odwadniające oraz z problemami w mikrokrążeniu. Ponadto cellulit miękki często rozwija się ze źle leczonej postaci twardej.

 Dodatkowo wyróżniamy też cellulit:

• obrzękowy – najcięższa postać tej lipodystrofii,
• mieszany – łączący w sobie postać twardą i miękką,
• rzekomy – polegający na opadaniu skóry i tkanki podskórnej, głównie w obrębie pośladków, ud i ramion.

W ocenie stopnia cellulitu można zastosować skalę makroskopową:

Klasyfikacja	Wyniki oceny
Stopień 0	Brak zmian skórnych
Stopień I	Obszar skóry dotkniętej cellulitem jest gładki, jeżeli pacjent znajduje się w pozycji stojącej lub leżącej, pofałdowania skóry uwidoczniają się w wyniku jej uszczypnięcia lub w trakcie skurczu mięśniowego.
Stopień II	Objaw „skórki pomarańczy” występujący w pozycji stojącej, znikający w pozycji leżącej.
Stopień III	Pofałdowania skóry oraz objaw „skórki pomarańczy” występują zarówno w pozycji stojącej, jak i leżącej.

Predyspozycje do rozwoju cellulitu warunkowane są zarówno czynnikami genetycznymi jak i wrodzonymi. Do ważnych czynników dziedzicznych zaliczamy:

• płeć (prawie wyłącznie występuje u kobiet),
• rasę (częściej występuje u kobiet rasy białej niż żółtej czy czarnej),
• typ biologiczny (u kobiet latynoamerykańskich zmiany lokalizują się głównie na biodrach, a u kobiet o typie nordyckim czy anglosaskim na brzuchu),
• rozkład i budowę tkanki tłuszczowej,
• liczbę, stan gotowości i czułość receptorów hormonalnych na afektywnych komórkach,
• skłonności do występowania niewydolności krążenia i chorób naczyniowych

Znaczenie mogą mieć także inne czynniki zaliczane do szeroko pojętej higieny życia.

1. Czynniki żywieniowe: niezbilansowana dieta z nadmiernym spożyciem tłuszczów i węglowodanów; nadmierna podaż soli; zbyt mała podaż błonnika w diecie; za małe spożycie wody.
2. Spożywanie alkoholu i palenie papierosów.
3. Czynniki związane ze stylem życia: siedzący tryb życia; przebywanie w jednej pozycji przez długi okres czasu; noszenie obcisłych ubrań; chodzenie w butach na wysokim obcasie; długie kąpiele w wannie z gorącą wodą; przebywaniu na słońcu z kończynami dolnymi przykrytymi ręcznikiem (efekt cieplarniany groźniejszy niż działanie samego słońca); długotrwałe opalanie w solarium; częste trzymanie nóg w okolicy źródła ciepła.
4. Zaburzenia emocjonalne: długotrwały stres, depresja, uczucie lęku i złości.

Do rozwoju cellulitu mogą przyczyniać się również:

• choroby współistniejące – choroby układu krążenia, ginekologiczne, nefrologiczne, żołądkowo-jelitowe oraz zaburzenia metaboliczne i hormonalne,
• niektóre leki – estrogeny, leki przeciwhistaminowe, przeciwtarczycowe, beta-blokery,
• okres w życiu kobiety, jak ciąża – wzrost w tym okresie poziomu niektórych hormonów (prolaktyna, insulina) oraz zastój w krążeniu kończyn dolnych mogą prowadzić do klasycznego zestawu objawów (tetrada Ricoux: wzrost grubości tkanki podskórnej; wzrost spoistości; nadwrażliwość na ból i dotyk; zwiększenie ruchomości względem podłoża), które można wybadać palpacyjnie.

Obecnie istnieje szereg metod pozwalających na likwidację objawów cellulitu. Możemy stosować kosmetyki antycellulitowe, preparaty doustne, przeprowadzać zabiegi mezoterapii, karboksyterapii, fonoforezy, stosować drenaż limfatyczny, czy też zabiegi z zakresu endermologii. Należy pamiętać jednak o stosowaniu zbilansowanej diety i włączeniu aktywności fizycznej nie tylko w trakcie terapii, lecz także w ramach profilaktyki.